Dit moet je weten over schijnzelfstandigheid zzp’ers

De Belastingdienst gaat vanaf 2025 weer controleren op schijnzelfstandigheid. Misschien heb je uit de media vernomen dat een zzp’er discussie met de Belastingdienst kan worden voorkomen door zichzelf via een BV te verhuren. Maar klopt dat wel?

 

Wat is er veranderd?

1. Van VAR naar Wet DBA

Vroeger was er de VAR (Verklaring Arbeidsrelatie). Hiermee gaf de Belastingdienst met een verklaring vooraf enige zekerheid over de arbeidsrelatie tussen een zzp’er en de opdrachtgever. Met de invoering van de Wet DBA in 2014 is dat veranderd. De Belastingdienst controleert nu pas achteraf of er sprake is van zelfstandigheid.

2. Handhaving vanaf 2025

Sinds de invoering van de Wet DBA was er een handhavingspauze, maar die stopt in 2025. De Belastingdienst gaat met 80 medewerkers controleren of zzp’ers echt zelfstandig zijn. Een zzp’er is geen zelfstandig ondernemer als hij/zij voldoet aan drie criteria:

1. persoonlijke arbeid: hij/zij moet het werk zelf doen en kan dit niet zomaar door iemand anders laten uitvoeren;
2. betaling: de opdrachtgever betaalt hem/haar voor de werkzaamheden;
3. gezag: de opdrachtgever bepaalt hoe, waar en wanneer het werk gedaan wordt.

Vooral het punt over gezag zorgt vaak voor discussie.

 

Wat is gezag?

Er is sprake van gezag als de opdrachtgever veel invloed heeft op hoe de opdrachtnemer / zzp’er het werk uitvoert. Denk hierbij aan:

• vastgelegde werktijden en locatie
• duidelijke instructies
• beoordelingsgesprekken en verantwoording afleggen
• beschikbaar gestelde apparatuur of middelen (zoals een laptop, telefoon of auto).
• gelijke regels voor zzp’ers en werknemers (zoals deelname aan bedrijfsfeestjes of cursussen)

Als een zzp’er onder gezag werkt, kan de Belastingdienst dit zien als een verkapte dienstbetrekking. Toch gelden bovengenoemde eigenschappen voor honderdduizenden zzp’ers. Zij maken zich nu zorgen over hun toekomst als zzp’er. Bovendien heeft de overheid zelf niet het goede voorbeeld gegeven door jarenlang zzp’ers in te huren, met als hoogtepunt 2024. In augustus van dat jaar hebben de ministeries dat radicaal teruggedraaid, gevolgd door grote, vaak commerciële, opdrachtgevers. Kan het voor een zzp’er de oplossing zijn om zichzelf via een eigen BV te verhuren?

 

Is BV de oplossing?

Sommige zzp’ers denken dat een BV een oplossing biedt: je richt een BV op en laat die de opdracht aannemen. Je bent dan in loondienst bij je eigen BV en niet bij de opdrachtgever. Helaas is dit niet genoeg om schijnzelfstandigheid te voorkomen. De Belastingdienst kijkt altijd naar de werkelijke situatie op de werkvloer, niet naar de rechtsvorm.

 

Nieuwe wet in 2026?

In 2026 is het de bedoeling dat de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR) van kracht wordt. Deze moet meer duidelijkheid geven over gezag met betrekking tot zelfstandig ondernemers.

De VBAR introduceert criteria om zelfstandigheid (Z) of werknemerschap (W) te bepalen. Als er meer Z-criteria zijn, wordt iemand als zelfstandige gezien. Voorbeelden van Z-criteria:

• zelf financiële en juridische risico’s dragen;
• eigen middelen en materialen regelen;
• specifieke diploma’s, kennis of ervaring die de opdrachtgever niet zelf heeft;
• presenteert zich tijdens het werk als zelfstandige;
• de opdracht is tijdelijk of beperkt in uren.

Ligt het uurtarief onder € 33? Dan ziet de Belastingdienst de opdrachtnemer al snel als werknemer, ongeacht de andere criteria.

De nieuwe wet zorgt voor nog minder mogelijkheden voor zzp’ers. Vooral in de sectoren zorg, bouw en onderwijs zullen veel zzp’ers middelen en materialen gebruiken van de opdrachtgever. Ook gaat het criterium van kennis, ervaring en diploma’s vaak niet op, want die zal de opdrachtgever vaak ook hebben. Wanneer de opdracht ook nog voor langere tijd is, zal het voor de zzp’er belastingtechnisch onmogelijk worden om de opdracht aan te nemen. Bij een tarief onder € 33 is het risico op handhaving zeer groot. Houdt de ontwikkelingen van de VBAR daarom goed in de gaten, zowel als opdrachtgever als opdrachtnemer.

 

Wat zijn de gevolgen van schijnzelfstandigheid?

Voor jou als opdrachtgever:

• je moet loonbelasting, premies en werkgeverslasten betalen;
• je kunt te maken krijgen met doorbetalingsplicht bij ziekte;
• mogelijk moet je cao-loon betalen als het uurtarief van de zzp’er te laag was;
• er kunnen juridische kosten ontstaan om deze lasten op de zzp’er te verhalen.

Voor de zzp’er:

• je verliest fiscale voordelen zoals de zelfstandigenaftrek en mkb-winstvrijstelling;
• je kunt geen kosten meer aftrekken;
• btw die je hebt afgedragen, kun je niet terugvragen;
• btw die je in aftrek hebt gebracht als voorbelasting moet je terugbetalen.
• je kunt extra juridische kosten hebben als de opdrachtgever de lasten op je probeert te verhalen.

 

Oplossing

Als je als opdrachtgever twijfelt of een zzp’er echt zelfstandig is, laat je dan niet misleiden door de tussenkomst van een BV. Overweeg in dat geval detachering als alternatief. Hierbij kun je duidelijke afspraken maken over het uurtarief en de werkzaamheden, zonder dat je risico loopt op problemen met de Belastingdienst. AT Finance denkt graag met je mee over wat voor jouw bedrijf een goede keuze is. Neem gerust contact op.